Eşitmə cihazı — fərdi istifadə üçün elektroakustik səs gücləndirici cihazdır. Onun əsas məqsədi səs məlumatının mənbəyi tərəfindən yaradılan siqnalı eşitmə qüsurlu şəxs tərəfindən qəbul edilə bilməsi üçün, kifayət qədər yüksək səslə ötürə bilməsidir. Bunun üçün eşitmə cihazı səs siqnallarını gücləndirir, həmçinin eşitmə qüsurunun dərəcəsinə və təbiətinə uyğun olaraq onların dinamik və tezlik xüsusiyyətlərini dəyişir.
Eşitmə cihazlarının funksiyalarının müxtəlifliyinə görə onların təsnifatı üçün bir neçə variant var.
Siqnalın emal üsuluna görə iki növ eşitmə cihazları var: analoq və rəqəmsal.
Analoq eşitmə cihazı üç əsas hissədən ibarətdir: mikrofon, elektron gücləndirici və telefon. Mikrofon mexaniki səs vibrasiyalarını qəbul edir və onları gücləndiriciyə verdiyi analoq elektrik siqnallarına çevirir. Orada onlar gücləndirilir və telefona ötürülür, bu da gücləndirilmiş elektrik siqnallarını yenidən səs titrəyişlərinə çevirir və onları qulağa çatdırır.
Rəqəmsal eşitmə cihazı daha sonra analoq siqnalları rəqəmsal siqnallara çevirir və kompüter texnologiyasından istifadə edərək onları emal edir. Gücləndirici əvəzinə üç elementdən ibarət inteqral elektron sxemə malikdir.
Mikrofondan gələn analoq siqnal elektrik siqnallarını rəqəmsal formaya — CD-də qeyd edərkən olduğu kimi ikili koda çevirən analoqdan rəqəmə çeviriciyə keçir. (Ən son eşitmə cihazlarında artıq bu əməliyyatı aradan qaldıran rəqəmsal mikrofonlar var). Daha sonra siqnal rəqəmsal siqnal prosessoruna, kiçik kompüter çipinə göndərilir. Rəqəmsal siqnalları emal edir, yəni fərdi eşitmə zəifliyindən asılı olaraq onları gücləndirir və xüsusiyyətlərini dəyişir. Çevirici rəqəmsal siqnalı yenidən analoqa çevirir və telefona göndərir.
Son illərdə sürətlə inkişaf edən rəqəmsal texnologiyalar elektroakustik eşitmə korreksiyasının əvvəllər görünməmiş imkanlarına nail olmağa imkan verib. Kiçik mikroçip ən müasir kompüter prosessorlarının sürətinə malikdir və bu, çox mürəkkəb və yüksək səmərəli səs emalı alqoritmlərini həyata keçirməyə imkan verir. Əslində rəqəmsal eşitmə cihazını «ağıllı eşitmə sistemi» və hətta «eşitmə kompüteri» adlandırmaq olar. O, nitqi səs-küydən ayırmağı, nitq siqnalını təcrid etməyi və səs-küy siqnalını boğarkən onu gücləndirməyi «bilir» ki, bu da səs-küylü mühitdə nitqin başa düşülməsini xeyli asanlaşdırır. Onun tezlik diapazonu, hər biri müstəqil olaraq tənzimlənən bir neçə tezlik kanalına bölündüyü üçün fərdi eşitmə itkisinə çox incə şəkildə uyğunlaşdırıla bilər. Rəqəmsal cihaz təhrif və daxili səs-küyün demək olar ki, tam olmaması səbəbindən təbii səsə yaxın rahat bir səsə malikdir. Nəhayət, elektromaqnit sahələrinə davamlıdır ki, bu da cib telefonunuzdan və kompüterinizdən günümüzün aktiv həyatına müdaxilə etmədən istifadə etməyə imkan verir.
